Als we er ooit in slagen de kwantummechanica en de algemene relativiteitstheorie tot een enkele theorie te verenigen, is het dan nog enkel een kwestie van tijd voordat ook alle andere wetenschappelijke theorieën daarmee verenigd zijn? Wat hebben de wetenschappen gemeenschappelijk?
Er wordt wel gesproken over ‘de wetenschappelijke methode’. Maar waaruit bestaat die dan? Niet uit een gemeenschappelijke taal waarin de verschillende wetenschappen hun bevindingen formuleren. Niet uit een gemeenschappelijke traditie waar ze op voortbouwen. Misschien uit een gedeelde ethiek? Er zijn wetenschappelijke onderzoekers ontslagen vanwege het vervalsen van waarnemingsresultaten of het plagiëren van werk van anderen. Er zijn regelmatig plannen geopperd voor het systematisch controleren van publikaties. Maar na dat opperen is er meestal niet veel gebeurd. Het enige wat wetenschappers verenigd, is dat de verschillende disciplines samen in een instituut, de universiteit, worden beoefend.
Wetenschap beoefenen is werken zonder aanzien des persoons. Het is de wereld bekijken door een objectieve bril, alsof de wereld zelf iets betekent en niet iets is dat door mensen bedacht is. Hoe is het voor de wereld om de wereld te zijn? Dat is een vraag die niet te beantwoorden is, maar die toch kan worden gezien als de drijfveer van het wetenschappelijke denken. En om dat een beetje behapbaar te maken hebben we die objectieve wereld in stukjes gehakt. Zo bestrijkt de natuurkundige wetenschap de dode materie, de biologie de levende materie, de psychologie de wereld van de geest. Dat zijn overigens geen wetenschappelijke begrippen, maar verhalen om de verschillen wat overzichtelijker te maken.wetenschappen.
De wetenschap bedient zich van modellen, vereenvoudigde voorstellingen van verschijnselen en verbanden daartussen. Zo’n model abstraheert van tal van aspecten van de werkelijkheid. Zo is in het model van de zwaartekracht alleen de massa van de betrokken voorwerpen van belang, maar de kleur speelt geen enkele rol.