Andere waarheden

Wat is waarheid? Hebben wij een vrije wil? Is er een schepper? Zijn morele wetten voorschriften van hogerhand? Is wat de wetenschap ons vertelt de enige echte waarheid?
Is wat niet waar is per se onwaar? De wetenschap van nu is een andere dan die van twee eeuwen geleden. Volgens de huidige wetenschap zijn de zwaartekrachttheorie van Newton en de elektromagnetische theorie van Maxwell onwaar. Ze zijn opgevolgd door de algemene relativiteitstheorie van Einstein en de kwantummechanica van Bohr en de zijnen.

Zijn die theorieën dan de uiteindelijke waarheid? Nee, natuurlijk niet. De relativiteitstheorie en de kwantumtheorie zijn niet met elkaar in overeenstemming te brengen, en moeten dus vervangen worden. Maar zelfs als dat gebeurt zal wat er daarna komt niet het eeuwige antwoord zijn op alle vragen. Er is ook nog de kans dat er op andere planeten ook intelligente schepsels wonen. Die leven dan in een andere omgeving en hebben een andere geschiedenis achter de rug. Ze zullen dus wel een andere manier van leven en denken hebben. En dus ook andere ideeën over zwaartekracht, elektromagnetisme en als die begrippen waar omheen wij onze wetenschap hebben opgebouwd.

Hebben zij dan ongelijk? Waarom zou dat zo zijn? Zij hebben net zo gelijk als wij dat hebben. En net zoals onze voorouders dat hadden, al die eeuwen dat er mensen zijn. Hun ideeën zijn niet de onze maar zij konden er mee leven, net als wij met onze ideeën. En onze nakomelingen kunnen leven met wat er dan weer gangbaar is. Laten we niet vergeten dat wetenschap ook een geloof is. Een geloof, opgebouwd uit begrippen die we zelf hebben bedacht en die in de loop van de tijd veranderen.

Zo gaan we ervan uit dat we niet in de tijd terug kunnen gaan om daar onze grootvader te vermoorden. Want als we dat doen, zouden we zelf niet kunnen bestaan. Maar die overtuiging berust op het idee dat dat allemaal zou moeten gebeuren langs een enkele tijdlijn. Maar waarom zou dat moeten? Kunnen we niet terug gaan in de tijd, dan onze opa vermoorden en vervolgens langs een andere tijdlijn verder leven, als een kleinzoon die in zijn verleden zijn eigen grootvader heeft vermoord? We weten het niet omdat we niet weten hoe we terug in de tijd kunnen reizen. Maar er is niets dat ons verbiedt dat te bedenken.