Evolutie

De biologische evolutie is een voortzetting van de schepping met andere middelen.

Biologische soorten, wetenschappelijke theorieën, technische artefacten en artistieke stromingen zijn allemaal onderworpen aan een evolutie. Ze zijn het resultaat van vele veranderingen die zich vaak in een willekeurige volgorde hebben voltrokken. Die veranderingen hangen af van de omgeving waarin ze plaatsvinden en van de voorgeschiedenis. De omgeving is ook een product van de evolutie, maar de voorgeschiedenis is vaak het resultaat van externe factoren zoals geologische veranderingen en invloeden van andere evolutionaire processen, zoals het menselijk denken. Organismen zijn meestal aangepast aan een bepaalde niche. Bestaande niches of nieuwe, door de evolutie geschapen via het voortbrengen van nieuwe levensvormen.

Omdat de volgorde van veranderingen zo’n belangrijke rol speelt, is het resultaat van een evolutie vaak onvoorspelbaar. Zo is de samenstelling van de soorten in een biotoop sterk afhankelijk van het doorlopen evolutionaire proces. Als je twee keer een evolutie loslaat op een zelfde beginsituatie, krijg je waarschijnlijk twee keer een verschillend resultaat. De samenstelling van soorten kan in de beide gevallen aanmerkelijk verschillen. En dat zelfde geldt voor wetenschappelijke, technische en artistieke evoluties.

Het evolutieproces berust op drie principes: overerving, variatie en selectie. De  eigenschappen van een individu worden overgedragen op het nageslacht. Niet een op een, maar in een combinatie van de eigenschappen van beide ouders. Dat levert nieuwe erfelijke eigenschappen op en draagt daarmee bij aan het tweede principe. De omstandigheden waarin het individu ter wereld komt dragen bij aan zijn overleven en daarmee aan de selectie van eigenschappen in de populatie. De best aangepaste overleven het beste.

Evolutie is een cumulatief proces. Dat wil zeggen dat de veranderingen die er plaats vinden zich opstapelen. Nieuwe ontwikkelingen spelen zich af tegen de achtergrond van bestaande structuren. Soms zijn die gunstig, soms ongunstig voor zo’n ontwikkeling. Die gaat de concurrentie aan met wat er al is en dat heeft soms een blijvend effect: of de verandering wordt ongedaan gemaakt, of de oude structuur wordt aangepast. Een evolutie is moeilijk te vangen in een logisch formalisme. Het is een toevalsproces, dat alleen vatbaar is voor statistische beschouwingen. Je kunt meestal niet een harde uitspraak doen over het effect van optredende veranderingen.

Een andere wereld betekent een andere evolutie. Dit maakt het waarschijnlijk dat andere planeten sterk verschillen van de aarde. Als er op een planeet sprake is van leven, dan zal dat leven toch niet lijken op het aardse leven met zijn planten- en diersoorten, metzijn cellen, DNA-ketens en eiwitten. Als er intelligente wezens leven op zo’n planeet, zullen hun theorieën niet lijken op de onze, als er al sprake zou kunnen zijn van theorieën.