Een leeg heelal

Er is nog veel onbekend over hoe het heelal tot stand is gekomen. Maar dat heelal, toen het er eenmaal was, is onderworpen aan de natuurwetten. En die natuurwetten zeggen onder andere dat energie en massa fundamenteel het zelfde zijn, volgens Einsteins vergelijking E = m.c2. En de totale hoeveelheid van die materie/energie van dat heelal mag niet veranderen. Dus als het heelal met niets begint, moet het ook met niets eindigen. En toch zien we in dat heelal enorme hoeveelheden massa en energie rondzweven.

Het heelal, zoals wij dat kennen, expandeert. De afstand tussen de sterrenstelsels wordt voortdurend groter. Als je terug zou gaan in de tijd, zou het heelal steeds kleiner worden. Uiteindelijk zou je uitkomen op een enkel punt, een singulariteit. Die singulariteit vormde de oorsprong van alles wat we heden kennen. Wat zich daar heeft voorgedaan, blijft voorlopig gissen. Er zijn theorieën die uitgaan van een kwantumfluctuatie, het kortstondig opduiken en weer verdwijnen van deeltjes. Daarmee veranderde het Niets in iets. Die deeltjes zouden dan niet zijn vergaan omdat daarvoor de ruimte met een enorme snelheid explodeerde. Dat had tot gevolg dat de potentiële energie van die deeltjes, en daarmee ook de totale potentiële energie van het heelal, snel toenam.

Als ik iets van de grond oppak en op tafel leg, vergroot ik daarmee zijn potentiële energie. Schuif ik het dan weer van de tafel, dan komt die energie weer vrij in de vorm van kinetische energie, energie van snelheid. Het heelal zou goed in feite leeg kunnen zijn. Volgens de regels van Einsteins algemene relativiteitstheorie kan een reële ruimte explosief uitdijen. Als dat zou zijn gebeurd voordat die deeltjes weer zouden zijn geabsorbeerd, is hun potentiële energie enorm toegenomen. Maar de som van de potentiële en de kinetische energie in het heelal zou nog steeds nul zijn. De toename van de potentiële energie wordt gecompenseerd door een toename van de kinetische energie.

Deze theorie gaat niet uit van een ontstaan uit Niets. Want om de oerknal te kunnen laten plaatsvinden, moesten er wel eerst de kwantummechanica gelden en de algemene relativiteitstheorie. En theorieën zijn niet Niets. Niemand weet waar die wetmatigheden vandaan komen. Zijn het noodzakelijke voorwaarden, met andere woorden: kunnen ze gewoon niet anders zijn dan ze zijn? Of gaat het om een willekeurige trekking uit de beschikbare mogelijkheden?