Absurditeiten

We leven in een rijke werkelijkheid die we toegankelijk proberen te maken in de vorm van betekenissen. Die betekenissen zijn van belang voor de manier waarop we met die werkelijkheid omgaan. We bouwen een wereld van betekenissen. Hoe we aan die betekenissen komen en wat die precies inhouden is aan ons zelf te bepalen. En dat wil nog wel eens absurditeiten opleveren. De werkelijkheid is alomvattend en alles bepalend, maar als mens weigeren we ons eraan te onderwerpen. We bouwen liever onze eigen wereld. Daarbij hebben we geprobeerd de natuurlijke werkelijkheid meer en meer buiten te sluiten. Het resultaat: zorgkosten die de pan uitrijzen, verlies van biologische diversiteit en stijgende temperaturen wereldwijd. Is de manier waarop we proberen betekenissen aan de werkelijkheid te hechten wel zo natuurlijk?

We gaan ervan uit dat de objecten om ons heen elk een eigen kern bezitten. Dat noemen we ‘hun essentie’, of zoals Immanuel Kant het noemt: ‘Das Ding an sich’. Maar is er wel zoiets als een essentie, een eigenheid, een betekenis van het ding voor zichzelf? Kant meent van niet. En mocht dat wel zo zijn, dan hebben we daar toch geen toegang toe. Het ‘Ding an sich’ is onkenbaar.

Maar de dingen hebben wel een betekenis. Voor ons. Al het gefilosofeer over de dingen om ons heen doen we niet voor die dingen, maar voor onszelf. Wij hebben er behoefte aan om aan alles een betekenis te hechten. Maar voor de dingen zelf is dat niet relevant. Ze zijn wat ze zijn, zonder iets te willen betekenen. Alleen de producten van de mens zijn geproduceerd vanuit een bepaalde visie, met een bepaalde betekenis.

We hechten een bepaalde betekenis aan onszelf en ons eigen voortbestaan. We bestuderen de wereld om ons heen. En we constateren dat die wereld dreigt te worden aangetast door onze eigen activiteiten. Maar het absurde is dat we er waarschijnlijk ondanks die constateringen niet in slagen om die activiteiten om te buigen in de richting van een menswaardig voortbestaan. We voorspellen onze eigen ondergang en als we zo doorgaan maken we die voorspelling nog waar ook.